– γράφει η Μαρία Λυδία Κυριακίδου
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν ήταν απλά άλλη μια κρίση – οι επιπτώσεις του επηρέασαν σαρωτικά περισσότερους ανθρωπους από οποιαδήποτε άλλη ιστορική συγκυρία στην ιστορία του ανθρωπότητας.Εκατοντάδες εκατομμύρια πολιτών υπήρξαν θύματα του πολέμου αυτού και πρωταγωνίστησαν σε αυτήν την μεγάλη σύγκρουση με διάφορους τρόπους. Τα θύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν αφορούσαν αποκλειστικά στρατιώτες. Αφορούσαν πολίτες και μάλιστα, για πρώτη φορά στην ιστορία, ο αριθμός των νεκρών μεταξύ των αμάχων ξεπερνούσε αυτόν των στρατιωτών στα πεδία των μαχών.Στον πόλεμο αυτόν εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από τις εστίες τους, αλλάζοντας συχνά και τον τρόπο με τον οποίο επιχειρούσαν την επιβίωσή τους. Άλλοι από αυτούς μετακινήθηκαν υποχρεωτικά – κι όχι μόνο ώς πρόσφυγες – αφού χρησιμοποιήθηκαν ως εργάτες , ως προμηθευτές τροφίμων και καυσίμων ή ως διασκεδαστές.Η νέα τάξη, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά το 1945, σηματοδότησε το τέλος της εποχής της αποικιοκρατίας και την γένεση δύο εκ των μεγαλύτερων υπερδυνάμεων έως σήμερα : των Η.Π.Α και της (πρώην) Σοβιετικής Ένωσης. Μια γέννηση που έλαβε χώρα σε ένα κλίμα παγκόσμιου Ψυχρού Πολέμου.
Ένας κόσμος, λοιπόν, γεμάτος αντιθέσεις, συγκρούσεις, οξύμωρα σχήματα και μύθους είναι αυτός που κληροδοτείται στις επόμενες γενιές μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Με το τελευταίο βιβλίο του Κιθ Λόου, «Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», έχουμε μπροστά μας ένα ωφέλιμο βιβλίο που εξετάζει τον σύγχρονο κόσμο ταυτόχρονα ως γέννημα και αποκύημα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο «Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», τολμά και έρχεται σε αντιπαράθεση με κάποιες από τους πιο «αγίες» φιγούρες , τις ουτοπίες και τους πιο σεβαστούς μύθους της Ιστορίας. Ερευνά τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη του αιματοκυλίσματος, ο φόβος της βίας, ο πόθος για δικαιοσύνη και ελευθερία έθεσαν τελικά τους κοινωνικούς σχηματισμούς στις τροχιές παγκοσμιοποίησης, πάνω στις οποίες ζούμε σήμερα.
Μέσα από την μελέτη του, ο συγγραφέας υποστηρίζει σε γενικές γραμμές πως όλα τα κινήματα για την μεταρρύθμιση του οικονομικού μας status quo, όλες οι αναποτελεσματικές πολιτικές για την επικράτηση της παγκόσμιας ειρήνης, όλα τα κοινωνικά μοντέλα, οι διαφωνίες, διαμάχες και συγκρούσες που δεν έχουν σιγήσει ακόμη, είναι αποτελέσματα του πολέμου αυτού.
«Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» είναι ένα επίπονο πόνημα που ξεδιπλώνεται ωστόσο με περισσή αρετή, ώστε να μας μιλήσει για την Ιστορία της γενικής εικόνας, της μεγαλύτερης εικόνας, την ίδια στιγμή που καταφέρνει και παραδίδει εις γνώσιν μας μικρότερες, επιμέρους ιστορίες της εποχής του Πολέμου, ανείπωτες στο κοινό έως και σήμερα.
Μάλιστα, είναι αυτές οι ίδιες οι περιπτωσιολογικές μελέτες που χρησιμεύουν στον συγγραφέα ως η κατάλληλη αφορμή προκειμένου να ξεκινήσει να αιτιολογεί τον τρόπο με τον οποίο έχουν διαμορφωθεί οι κοινωνίες μας έως σήμερα, ή το πώς έχει τεθεί σε υπηρεσία η εξέλιξη της τεχνολογίας (με κέντρο τα εγκαίνια της πυρηνικής εποχής) , κι ακόμη το πώς όλος αυτός ο μετασχηματισμός, που προκλήθηκε από το ξέσπασμα του πολέμου, επέφερε συγκεκριμένες συνέπειες σε φιλοσοφικό και ψυχολογικό επίπεδο.
«Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» μπορεί άνετα να διεκδικήσει την θέση ενός από τα χρησιμότερα ιστορικά βιβλία που έχουν γραφτεί και μια αδιαμφισβήτητη θέση στην βιβλιοθήκη μας.
Εξαιρετική η μετάφραση του Δημήτρη Σταυρόπουλου σε μια ιδιαιτέρως επιμελημένη έκδοση των εκδόσεων ΨΥΧΟΓΙΟΣ.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα :
Ο Κιθ Λόου είναι συγγραφέας και ιστορικός, το έργο του οποίου έχει μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες σε όλον τον κόσμο. Στο βιβλίο του «Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος διαμόρφωσε την σύγχρονη αντίληψη του έθνους, της πόλης και της κοινότητας.
Από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορεί επίσης το έργο του «ΟΛΕΘΡΟΣ», που αποτελεί μία συνταρακτική καταγραφή του χάους και της αναρχίας, που είχαν καταλάβει την Ευρώπη στον απόηχο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, κι έχει τιμηθεί με το Βραβείο English PEN Hessell-Tiltman, ενώ μπήκε στη Βραχεία Λίστα για τα Βραβεία Longman- History Today.
ΜΑΡΙΑ ΛΥΔΙΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ 